Ustanowienie zarządcy testamentu, gwarancja bezpieczeństwa majątku dziecka

Wyeliminowanie z zarządu majątkiem dziecka jego matki na mocy testamentu

Spadkodawca, czyli Pan, może podjąć decyzję dotyczącą wyeliminowania zarządu matki dziecka nad spadkiem odziedziczonym przez nieletniego. Co więcej, nie musi być ona w żaden sposób uzasadniona (np. jakimiś szczególnymi powodami – jak niegospodarność matki dziecka czy trwonienie przez nią majątku). Wiek dziecka nie stanowi żadnej przeszkody, jeśli chodzi o możliwość powołania go do dziedziczenia. Niepełnoletnie dziecko nie będzie mogło jednak zarządzać swoim majątkiem samodzielnie, w pełnym zakresie. Co do zasady, takim spadkiem będą zarządzać jego rodzice (o ile w chwili śmierci spadkodawcy dziecko będzie jeszcze niepełnoletnie – bo dopiero wtedy dojdzie do nabycia spadku przez spadkobierców).

Może Pan jednak wyłączyć taki spadek spod władzy matki dziecka (niepełnoletniego spadkobiercy) już wcześniej. W testamencie można bowiem zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez matkę dziecka. Stanowi o tym art. 102 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 1964 r. nr 9, poz. 59 ze zm.; dalej: K.r.o.).

Zgodnie z art. 102 K.r.o. w umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, zarząd sprawuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Oprócz tego może Pan zgodnie z art. 986 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie: K.c.) w testamencie powołać wykonawcę testamentu (nie może być wykonawcą testamentu, kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych – czyli osoba ta musi być pełnoletnia).

Kto może być wykonawcą testamentu

Wykonawcą testamentu może być osoba dowolnie wybrana przez spadkodawcę, zarówno z kręgu spadkobierców, zapisobierców, jak i spoza tego grona (a więc także osoba trzecia). Jedynym wymaganiem stawianym wykonawcy przez K.c. jest posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych.

Dopuszczalne jest także powołanie wykonawcy testamentu z zaznaczeniem, że gdyby nie chciał on lub nie mógł wykonać związanych z tą funkcją czynności (wykonawca testamentu z ważnych powodów może być zwolniony przez sąd), to wykonawcą tym będzie inna osoba wskazana jednocześnie w testamencie (tzw. wykonawca zastępczy). W akcie notarialnym należy wskazać wykonawcę z imienia i nazwiska, a także podać imiona jego rodziców i miejsce zamieszkania. W testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego powinno unikać się sformułowań ujętych w formie nadziei lub życzenia. Oświadczenia spadkodawcy powinny zawierać sformułowania istotne dla danej czynności prawnej (oznacza to, że należy wskazać konkretnie, że wykonawca testamentu wyda nieruchomość spadkobiercy po ukończeniu przez niego pełnoletniości, np. w przypadku spadkobiercy małoletniego).

Uprawnienia zarządcze wykonawcy testamentu

Jeżeli spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy. W czasie sprawowania zarządu przez wykonawcę testamentu spadkobierca nie może bez zgody wykonawcy rozporządzać przedmiotami należącymi do spadku, może natomiast rozporządzać swoim udziałem w spadku, a także i zaciągać zobowiązania co do przedmiotów spadkowych nawet wbrew woli wykonawcy. Należy zaznaczyć, że koszty zarządu majątkiem spadkowym oraz wynagrodzenie wykonawcy testamentu należą do długów spadkowych.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.