Stwierdzenie nabycia spadku, konflikt o majątek po zmarłej ciotce

 Jak uregulować sprawy spadkowe?

Spadek po osobie zmarłej przechodzi na spadkobierców w chwili jej śmierci. Jednakże nabycie spadku należy poświadczyć prawnie albo przed sądem, albo przed notariuszem. W jednym, jak i w drugim przypadku wnioskodawca musi wskazać imiona, nazwiska i adresy wszystkich spadkobierców, nawet tych niewymienionych w testamencie. Jeżeli kogoś celowo pominie, to osoba ta ma prawo takie postępowania unieważnić.

Są dwie możliwości, aby przeprowadzić sprawę spadkową: albo złożyć wniosek do sądu, albo przeprowadzić postępowanie u notariusza.

1. Droga sądowa.

Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku może złożyć każdy ze spadkobierców. Powinien on zawierać:

• imię i nazwisko, datę i miejsce śmierci spadkodawcy oraz wskazanie ostatniego miejsca jego stałego zamieszkania;
• imię, nazwisko i adres wnioskodawcy;
• wskazanie pozostałych poza wnioskodawcą uczestników postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (osób, które mogą być spadkobiercami) – imiona, nazwiska i adresy;
• żądanie stwierdzenia nabycia spadku po zmarłym;
• informacje o ewentualnych testamentach pozostawionych przez zmarłego;
• informację o tym, czy poszczególni uczestnicy postępowania złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku;
• wskazanie interesu, jaki wnioskodawca ma we wszczęciu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku;
• uzasadnienie zawierające w szczególności opis pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą i uczestnikami postępowania.

Do wniosku powinny zostać dołączone następujące dokumenty:

1. odpis aktu zgonu spadkodawcy;
2. odpisy aktów stanu cywilnego, na podstawie których można ustalić pokrewieństwo uczestników postępowania ze zmarłym (odpisy skrócone aktu urodzenia lub odpisy skrócone aktu małżeństwa);
3. testament lub testamenty, jeżeli zmarły takowe zostawił, a wnioskodawca jest w ich posiadaniu; ewentualnie należy wskazać miejsce przechowywania testamentu lub osobę, która jest w posiadaniu testamentu, jeżeli wnioskodawca posiada taką wiedzę (osoba, u której znajduje się testament, jest obowiązana złożyć go w sądzie spadku, gdy dowie się o śmierci spadkodawcy, chyba że złożyła go u notariusza);
4. odpisy wniosku dla każdego z uczestników postępowania.Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
   

Stwierdzenie nabycia spadku

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 1026 Kodeksu cywilnego stwierdzenie nabycia spadku nie może nastąpić przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku (od dnia śmierci spadkodawcy), chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Tak więc radziłabym Panu odczekać te 6 miesięcy i dopiero wówczas złożyć wniosek do sądu.

Zgodnie z art. 628 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) właściwym do rozpatrzenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku jest sąd rejonowy, w okręgu którego spadkodawca miał ostatnie miejsce zamieszkania. Jeżeli miejsca zamieszkania nie da się ustalić, wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym, w okręgu którego znajduje się majątek spadkowy lub jego części. Jeżeli i ten fakt nie jest możliwy do ustalenia, wniosek należy skierować do Sądu Rejonowego dla Miasta Stołecznego Warszawy.

Wniosek podlega opłacie 50 zł. W postępowaniu wszczętym takim wnioskiem sąd bada, kto jest spadkobiercą zmarłego i stwierdza, kto i w jakiej ułamkowej części odziedziczył spadek po zmarłym.

Postępowanie spadkowe przed notariuszem

2. Postępowanie spadkowe przed notariuszem.

Aby notariusz sporządził akt poświadczenia dziedziczenia testamentowego, koniecznym jest stawienie się przed notariuszem wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi.

Również notariuszowi należy przedstawić akty stanu cywilnego – akt zgonu spadkodawcy oraz akty urodzenia bądź małżeństwa.

W pierwszej kolejności notariusz spisze protokół dziedziczenia. Notariusz ma obowiązek pouczyć stawiających się o obowiązku ujawnienia wszelkich okoliczności objętych treścią protokołu oraz o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Spadkobierca powinien złożyć u notariusza takie same dokumenty, które są niezbędne, aby sąd wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. Będą to: odpis aktu zgonu spadkodawcy oraz odpis aktu urodzenia spadkobierców (w przypadku mężatek odpis aktu małżeństwa).

W protokole dziedziczenia notariusz zamieści w szczególności:

1. zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez osoby biorące udział w spisywaniu protokołu;
2. oświadczenie o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;
3. oświadczenie o znanych testamentach spadkodawcy lub braku takich testamentów;
4. oświadczenie, że w odniesieniu do spadku nie zostało uprzednio wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i nie toczy się postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ani nie został sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia;
5. oświadczenie, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz który spośród spadkobierców powołanych do spadku z ustawy odpowiada warunkom przewidzianym do dziedziczenia gospodarstwa rolnego;
6. oświadczenie, czy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub nie posiadał żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał w Rzeczypospolitej Polskiej albo w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą;
7. oświadczenie, czy były składane oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, czy zostało wydane orzeczenie dotyczące niegodności dziedziczenia oraz czy były zawierane umowy z przyszłym spadkodawcą w przedmiocie zrzeczenia się dziedziczenia po nim;
8. wzmiankę o pouczeniu przez notariusza o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Na podstawie protokołu dziedziczenia notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Sporządzenie tego aktu jest możliwe jedynie, jeżeli nie ma wątpliwości co do osoby spadkobiercy i wysokości udziałów w spadku.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Akt poświadczenia dziedziczenia powinien być podpisany przez wszystkich biorących udział w spisywaniu protokołu dziedziczenia i powinien zawierać m.in. dzień, miesiąc i rok oraz miejsce sporządzenia aktu, dane dotyczące notariusza i siedziby kancelarii notarialnej, dane dotyczące spadkodawcy, datę i miejsce zgonu spadkodawcy i jego ostatnie miejsce zamieszkania, wskazanie spadkobierców, którym przypadł spadek, tytuł powołania do spadku i wysokość udziałów w spadku.

Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz zarejestruje go w elektronicznym rejestrze prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną. Spadkobierca otrzyma od notariusza wypisy z oryginalnego aktu poświadczenia dziedziczenia, które są podstawą do wykazywania prawa do spadku.

Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Maksymalna opłata notarialna za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego wynosi 50 zł. Za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka to 100 zł, a za sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu maksymalna stawka wynosi 50 zł. Do opłaty notarialnej należy doliczyć 23% VAT.

Wybór drogi postępowania spadkowego (przed sądem lub u notariusza) zależy tylko i wyłącznie od Pana, jednakże przed notariuszem muszą stawić się osobiście wszyscy spadkobiercy, inaczej notariusz aktu poświadczenia dziedziczenia nie spisze. Co się tyczy sądu, to od złożenia wniosku do wyznaczenia rozprawy spadkowej mija zwykle kilka miesięcy.

Jeśli chodzi o ewentualne roszczenia ze strony rodziny, informuję, że jedynie mógłby wchodzić w rachubę zachowek, ale należy się on wyłącznie małżonkowi, zstępnym i rodzicom osoby zmarłej. Rodzeństwo nie ma prawa do zachowku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.