• Data: 2024-04-25 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Mam pytanie dotyczące kwestii spadkowych w razie mojej śmierci. Czy mój syn może odrzucić spadek tylko w części? Mam kredyt w banku, posiadam mieszkanie własnościowe, ponadto posiadam subkonto w ZUS, gdzie mój syn jest uposażony oraz jestem ubezpieczona na wypadek śmierci i tam też mój syn jest beneficjentem. Niestety kredyt nie daje mi spokoju i chciałabym się dowiedzieć co po mojej śmierci powinien zrobić mój syn, aby go nie odziedziczyć. Czy może zrzec się części spadku, czy musi przyjąć cały spadek i spłacić dług? Czy pozostawienie testamentu rozwiąże w jakiś sposób ten problem?
Nie można zrzec się tylko długów po zmarłym, więc albo syn przejmie spadek, albo nie, albo z długiem albo wcale. Co prawda spadek dziedziczy się z dobrodziejstwem inwentarza, więc odpowiadałby za zobowiązanie kredytowe do wartości masy dodatniej spadku, ale nadal byłby zobowiązany do spłaty kredytu – choćby w części.
Jeśli chce Pani tego uniknąć, testament także nie jest rozwiązaniem. Nie może Pani zapisać synowi poszczególnych składników majątku – jak mieszkania, albo powoła go Pani do spadku – całego, albo nie.
Zgodnie z art. 961 K.c., jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku.
Najlepiej – o ile chce Pani, aby syn w ogóle uniknął tej odpowiedzialności – przepisać na niego mieszkanie za Pani życia, pozostawić sobie służebność mieszkania, albo przenieść na syna własność w zamian za dożywocie. Ważne, aby zabezpieczyć przy tym swój interes, swoje warunki mieszkaniowe.
Jeśli syn jest ustanowiony beneficjentem z polisy na życie i subkonta ZUS nie musi przyjmować spadku, może go odrzucić, szczególnie jeśli po przepisaniu mu mieszkania, w skład spadku wejdzie tylko kredyt.
Środki zgromadzone na subkoncie ZUS przekazywane są, zgodnie z postanowieniem art. 132, osobom uposażonym przez zmarłego. Wypłaty takiej dokonuje się w terminie 3 miesięcy, ale nie wcześniej niż w terminie miesiąca od dnia przedstawienia dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej. Jeżeli wskazano uposażonych, kapitał zgromadzony na rachunku OFE nie wchodzi w skład masy spadkowej.
To samo dotyczy ubezpieczenia. Osoba wskazana jako beneficjent nie musi dysponować nabyciem spadku. Bez względu na przyjęcie czy odrzucenie spadku – otrzyma ww. środki.
Reasumując – albo przepisze Pani mieszkanie na syna za życia, i nie pozostawiając nic więcej umożliwi mu odrzucenie spadku, jednocześnie z długiem, albo nie, a jeśli syn przyjmie spadek to razem z mieszkaniem otrzyma zobowiązanie kredytowe.
Przypadek Anny i jej ojca Anna jest jedynym dzieckiem. Jej ojciec zmarł, pozostawiając po sobie duży dług z tytułu kredytu hipotecznego. Ojciec Anny miał również mieszkanie, które było warte więcej niż dług. Anna zdecydowała się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co oznaczało, że odpowiadała za długi tylko do wysokości wartości odziedziczonych aktywów. To pozwoliło jej na zatrzymanie mieszkania, a jednocześnie ograniczyło jej ryzyko finansowe.
Sytuacja Marka, który odrzucił spadek Marek, po śmierci swojej matki, dowiedział się, że oprócz mieszkania, matka miała niespłacony kredyt konsumpcyjny, którego wartość przewyższała wartość mieszkania. Po konsultacji z prawnikiem Marek zdecydował się odrzucić spadek w całości, co oznaczało, że nie odziedziczył ani mieszkania, ani długu. Tym samym uniknął odpowiedzialności za spłatę kredytu, który przewyższał wartość odziedziczonych aktywów.
Decyzja Joanny o przepisaniu majątku Joanna, wiedząc o swojej ciężkiej chorobie, postanowiła zabezpieczyć finansową przyszłość swojego syna, przepisując mu swoje mieszkanie za życia. Zatrzymała dla siebie prawo dożywotniego użytkowania mieszkania (służebność mieszkania). W ten sposób, po jej śmierci, syn nie musiał przejmować jej długów, gdyż większość wartości majątkowej została mu przekazana za życia Joanny. Mieszkanie poza długami nie weszło w skład masy spadkowej, co pozwoliło synowi na uniknięcie trudności związanych ze spłatą zobowiązań matki.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
