Długi po zmarłym wujku, jak chronić siebie i dzieci przed odpowiedzialnością?
• Data: 2024-12-08 • Autor: Marek Gola
Właśnie dowiedziałam się, że zmarł mój wujek, który prawdopodobnie zostawił spore długi. Wujek nie miał rodziny, był kawalerem. Jego najbliższa rodzina to czworo rodzeństwa, w tym moja mama. Wszyscy planują zrzec się spadku. Wygląda na to, że dla mnie to również najlepsze rozwiązanie. Czy mój mąż i dzieci również będą musieli zrzec się spadku? Dodam, że dzieci nie posiadają polskiego obywatelstwa i są w wieku 9 i 6 lat. Jak liczy się okres 6 miesięcy na zrzeczenie się spadku? Czy biegnie on od jakiegoś oficjalnego zawiadomienia sądu, wezwania, czy okres 6 miesięcy liczy się od dnia zgonu?
Zrzeczenie się spadku a odrzucenie spadku
Podstawa prawna: przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.).
W pierwszej kolejności wskazuję, że po śmierci wujka jedyne, co Pani i Pani rodzina może uczynić, to zadłużony spadek odrzucić, a nie się go zrzec. Zrzeczenie się spadku jest możliwe za życia spadkodawcy i wymaga zachowania umowy notarialnej. Teraz można co najwyżej spadek po krewnym odrzucić i każdy z powołanych do spadku ma na to 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o powołaniu do spadku.
Kolejność odrzucania spadku po bezdzietnym kawalerze
Jeżeli wujek zmarł jako bezdzietny kawaler, pierwszymi uprawnionymi do spadku są jego rodzice, a jeżeli oni nie żyją, wówczas jego rodzeństwo. Dopiero z chwilą, kiedy Pani mama odrzuci spadek po wujku, Pani może to uczynić skutecznie. Ma Pani na to 6 miesięcy od dnia, kiedy Pani mama spadek odrzuci, zaś Pani się o tym dowie. Po odrzuceniu przez Panią spadku mąż nie będzie tego musiał robić, ale trzeba będzie to uczynić w imieniu Państwa małoletnich dzieci – po uprzednim uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego na taką czynność. W tym celu powinna Pani wraz z mężem wystąpić do Sądu Rejonowego m.st. Warszawy (z uwagi na bark zamieszkiwania w Polsce). Opłata sądowa wynosi 100 zł. Do wniosku należy przedłożyć wypis odrzucenia spadku przez Panią oraz możliwie wszelkie dokumenty, które wskazują na zadłużenie, które zostawił wujek.
Odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci
Od momentu wniesienia wniosku czas na odrzucenie spadku ulega zawieszeniu, co potwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt I CSK 329/13, w którego tezie wskazano, że „złożenie wniosku o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego powoduje zawieszenie – na czas trwania postępowania – biegu terminu określonego w art. 1015 § 1 K.c.”. Osobiście jednak polecam najpierw przygotować dokumenty do sądu w Warszawie, a następnie dopiero odrzucać spadek. Potrzebne będą: akt zgonu wujka, akty urodzenia Pani dzieci (europejskie lub przetłumaczone na język polski) oraz dokumenty wskazujące na zadłużenie (o ile takowe ktokolwiek w rodzinie posiada).
Przykłady
Zadłużony spadek po dziadku
Anna dowiedziała się, że jej dziadek zmarł, zostawiając duże długi. Dziadek nie miał majątku, a jedynie kredyty i niespłacone zobowiązania. Anna, jej rodzice oraz rodzeństwo postanowili odrzucić spadek. Sąd poinformował Annę, że po jej odrzuceniu spadku, jej małoletni synowie również będą spadkobiercami, dlatego konieczne było uzyskanie zgody sądu opiekuńczego na odrzucenie spadku w ich imieniu. Proces zajął kilka miesięcy, ale dzięki prawidłowym działaniom udało się uniknąć przejęcia długów przez dzieci.
Zadłużenie po bezdzietnym wujku
Marta, podobnie jak Pani z artykułu, dowiedziała się, że jej bezdzietny wujek pozostawił po sobie długi. Jej rodzice jako najbliżsi spadkobiercy odrzucili spadek. Następnie Marta, jako córka jednego z rodzeństwa wujka, również zdecydowała się na odrzucenie spadku. Po uzyskaniu odpowiednich dokumentów z sądu, musiała odrzucić spadek również w imieniu swoich małoletnich dzieci. Proces wymagał przetłumaczenia ich aktów urodzenia i złożenia wniosku do sądu opiekuńczego.
Spadek z zagranicy
Janek, mieszkający w Polsce, otrzymał informację o śmierci swojego stryja, który mieszkał w Niemczech. Stryj miał długi zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. Janek wraz z rodziną rozpoczął proces odrzucenia spadku w Polsce, a następnie skonsultował się z prawnikiem, by odrzucić spadek również zgodnie z niemieckimi przepisami. W imieniu swoich małoletnich dzieci musiał uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. Dzięki współpracy z prawnikami uniknął przejęcia międzynarodowych zobowiązań.
Podsumowanie
Jeśli spadkodawca pozostawił długi, odrzucenie spadku jest najlepszym rozwiązaniem, by uniknąć ich przejęcia. Ważne jest, aby proces ten przeprowadziły wszystkie osoby z kręgu dziedziczenia, w tym małoletnie dzieci – w ich imieniu konieczne jest uzyskanie zgody sądu opiekuńczego. Aby skutecznie odrzucić spadek, należy przestrzegać 6-miesięcznego terminu od momentu dowiedzenia się o powołaniu do dziedziczenia.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w sprawie odrzucenia spadku lub przygotowania niezbędnych dokumentów? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi prawnicy udzielą Ci profesjonalnej porady!
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2013 r., sygn. akt I CSK 329/13
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
Szukamy prawnika »
» Sprzedaż mieszkania z darowizny a obowiązek zapłaty zachowku
» Darowizna pojazdu odziedziczonego po ojcu, obowiązki i procedury
» Czy można podważyć wydziedziczenie i odzyskać zachowek?
» Podział nieruchomości po zmarłych rodzicach, jak rozwiązać spory między rodzeństwem?
» Zrzeknięcie się spadku po matce przez dzieci na rzecz ojca, jak uporządkować sprawy spadkowe?