• Data: 2024-04-29 • Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Niebawem odbędzie się sprawa spadkowa. Sąd wezwał na sprawę mojego nieżyjącego ojca. Przedmiotem postępowania spadkowego jest gospodarstwo rolne o pow. 7 ha. Po ojcu ustawowymi spadkobiercami jesteśmy ja i siostra. Czy powinniśmy się zgłosić na sprawę? Czy dostarczyć np. akt zgonu ojca? Czy można od razu wskazać nas jako spadkobierców, czy potrzebna będzie oddzielna sprawa spadkowa?
W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym spadkodawcy sąd zgodnie z art. 669 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.) wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na którą wzywa wnioskodawcę oraz osoby mogące wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Do kręgu takiego zapewne należy Pani ojciec.
Zgodnie zaś z art. 670 K.p.c. – na sądzie ciąży obowiązek badania z urzędu, kto jest spadkobiercą. Szczególnym środkiem dowodowym w postępowaniu spadkowym jest zapewnienie spadkowe składane przez zgłaszającego się spadkobiercę, że nie ma innych spadkobierców. W zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome:
1) o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;
2) o testamentach spadkodawcy.
Jeżeli zapewnienie nie było złożone albo jeżeli zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie.
Pozwolę sobie zauważyć, że do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym wnioskodawca jest zobowiązany dołączyć odpowiednie akty stanu cywilnego uczestników postępowania, które poświadczą ich stan cywilny. Jeżeli dany uczestnik nie żyje, to dołącza się akt zgonu takiej osoby. Jeżeli zmarły pozostawił po sobie spadkobierców, to wchodzą oni w jego miejsce i dziedziczą za niego. Również powinni być wskazani we wniosku. Nie wiem, jaka sytuacja miała miejsce w Pana przypadku, ale skoro sąd wzywa nieżyjącą osobę, to zapewne do wniosku o stwierdzenie spadku nie został dołączony akt zgonu takiej osoby. Tak więc, jeżeli sąd w postępowaniu spadkowym poweźmie wiadomość, że spadkobierca wskazany we wniosku nie żyje, to jego obowiązkiem jest poszukiwanie dalszych spadkobierców, chyba że występujący w sprawie spadkowej pozostali spadkobiercy złożą zapewnienie spadkowe o nieistnieniu innych spadkobierców i sąd da temu wiarę.
Ze wskazanych powyżej powodów oraz dla zabezpieczenia Państwa interesów wskazane byłoby udanie się na rozprawę wraz z aktem zgonu ojca.
Jeżeli nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe po Pana ojcu, to – jak pokazuje praktyka – sąd zapewne zawiesi postępowanie do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia postępowania o stwierdzenie praw do spadku po Pana ojcu, aby wymienieni w postanowieniu sądu spadkobiercy mogli wstąpić do zawieszonego postępowania. Możliwość taka została zastrzeżona dla sądu w art. 177 § 1 pkt 1 K.p.c. i stanowi, że „sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego”.
Jest jeszcze możliwość transmisji, która oznacza, że jeżeli spadkobierca (transmitent) zmarł przed upływem terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku, nie złożywszy takiego oświadczenia, to oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone przez jego spadkobierców (transmitariuszy). Tym samym w sytuację prawną zmarłego spadkobiercy wchodzą jego spadkobiercy. Określa ją art. 1017 Kodeksu cywilnego.
Tak więc nawet w jednym postępowaniu możliwe jest stwierdzenie nabycia spadku po kilku spadkodawcach.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika